In dit project neem ik je mee in het avontuur van een taxus driestam.Ik kocht de boom in het najaar van 2007. Voordat deze taxus werd uitgegraven, groeide de boom in een veen. Naarmate de boom groter groeide en daarmee zwaarder werd, zakte de boom en zijn wortels steeds verder in het drassige veen. Door deze groeiomstandigheden groeide de taxus uit tot een grote struik met een complexe wortelstructuur.
Na het uitgraven bleek het aantal haarwortels beperkt en werd de boom opgepot in een ruime kuip. De complexe wortelstructuur lijkt goede mogelijkheden te bieden voor een vlotstijl.
De taxus in zijn ruwe vorm, november 2007.
Om de boom gelegenheid te geven voldoende haarwortels aan te laten maken werd de boom diep opgepot. Er werd een plan de campagne gemaakt waarbij de mogelijkheden en onmogelijkheden van de boom werden besproken. Nadat ik in eerste instantie niet overtuigd was van de mogelijkheden van een driestam, de meest linkse stam was nogal afwijkend en volgde de beweging van de andere twee stammen niet, besloot ik toch voor een driestam te gaan. Weg is immers weg, en indien deze derde stam niet in de compositie tot zijn recht komt kan ik hem altijd alsnog verwijderen.
Vlotstijl.
De wortelvoet zou in de komende tijd langzaam maar zeker in het zicht komen. Om dit te realiseren werd de boom regelmatig met tussenpozen in zijn pot gelift. Hierbij werd onder de groeiende haarwortels potgrond aangebracht waardoor de boom steeds hoger in zijn kuip komt te staan. Aan de bovenkant werd gelijktijdig laag voor laag een beetje grond weggehaald. In de volgende stap werden de takken gekozen die deel zouden gaan uitmaken van de compositie. Op de foto hieronder is duidelijk te zien dat de grootste uitdaging ligt in de meest linkse stam. Deze zal in de komende jaren flink moeten groeien om op een geloofwaardige manier deel uit te maken van de compositie.
Bedrading
De boom is nu volledig bedraad. Dit omdat alle takken, ook de kleine, in de toekomst een andere richting aan zullen moeten nemen. De bedrading zal lang blijven zitten. Om alle takken goed te fixeren zal het nodig zijn om de draad licht in te laten groeien. Omdat er flink in de boom is gesnoeid valt het bedraden goed mee. Iets wat in de komende jaren nog zal veranderen. De gesnoeide takken zijn ontschorst en zullen in de toekomst als jin worden uitgewerkt. Of alle takken en alle jin zullen blijven is in dit stadium lastig te beoordelen. Dit zal in tijd duidelijk worden waarbij er altijd nog keuzes gemaakt kunnen worden
De boom na zijn eerste vorming.
De vorming lijkt veel belovend. Hoewel de boom flink moet uitgroeien zijn de contouren al duidelijk zichtbaar. Het loof is flink gereduceerd en indien de boom niet al te veel stress heeft opgedaan zal hij het komen seizoen flink groeien. Ook in het komend seizoen zal de boom gelift worden om onder de bestaande wortels weer nieuwe grond aan te brengen. Hier kan je goed zien dat de linkse stam nog flink moet uitgroeien. De rechter stam volgt de lijnen van de hoofdstam.
2008
De boom is in 2008 voortvarend van start gegaan. Ik heb de mogelijkheid om bomen in de winter in de kas onder te brengen. Deze kas hou ik vorstvrij en geeft me de mogelijkheid om bomen eerder te laten starten. Hierdoor wordt het groeiseizoen met een paar maanden verlengd. Omdat de boom een goede groei liet zien kon ik al snel de bemesting opvoeren. Dit resulteerde in een riante groei van nieuw loof. Niet alleen kwamen er veel nieuwe knoppen uit, maar ook de groei van deze knoppen ging uitermate hard. Het nieuwe loof was stevig en veelbelovend.
De boom begin groeiseizoen 2008.
Vanwege de uitbundige groei van de boom besloot ik in Mei 2008 om de boom te verpotten. Dit omdat het grondmengsel waar de boom in stond, potgrond,niet het ideale mengsel voor een sterke bemesting is. Vanwege de brede vlotstijl wortelvoet was er een flinke badkuip nodig die dienst zou kunnen doen als kweekpot. Er ging dan ook flink wat akadama en kiryu in. De boom vond het waarschijnlijk meer dan prima want hij groeide harder dan voorheen. Ik vermoed dat de overvloedige bemesting daar ook zijn aandeel in had. Eind 2008 was de boom zover dat de eerste bedrading vervangen kon worden. Op sommige plaatsen was de draad al fiks ingegroeid. Het werd dus tijd om deze te verwijderen en de boom door te vormen.
2009
Begin 2009 was het tijd om de resterende draad uit de boom te halen en de boom opnieuw te bedraden. De hoeveelheid loof is dusdanig toegenomen dat het opnieuw bedraden een hele klus zal worden. Hiervoor heb ik de hulp van twee vrienden ingeroepen. Op een koude maar mooie zaterdagmorgen werd de boom, binnen in de deel, ontdaan van zijn draad. De boom werd uitgesnoeid en opnieuw in de draad gezet. Na een dag stevig doorwerken stond de boom weer helemaal klaar voor zijn volgende fase.
Na de nieuwe bedrading werd de boom doorgevormd. Doordat de boom weer flink gesnoeid was en door de nieuwe bedrading weer flink licht binnen in de boom kon doordringen zette de groei weer stevig in. Om alle risico’s van een overbemesting en daardoor verbranding van het loof te voorkomen, ben ik overgegaan op een minder agressieve methode van bemesting. De boom heeft voldoende kracht om dit te belonen met een riante groei. Ook de tweede groeispurt van dit seizoen was uitbundig en de boom begint al een redelijke outline te vertonen.
2010
Het hele seizoen 2010 heeft de boom rust gehad. De bedrading van 2009 is er gefaseerd uitgehaald. Ook is de boom minder intensief gemest. Dit vanwege een (te) sterke groei in 2009. In 2009 heb ik de outline van de boom grotendeels bereikt. Het is nu zaak om de takken te laten verdikken en de boom enigszins te gaan remmen in zijn groei. Dit om het komen de jaar 2011 een betere verfijning te kunnen realiseren. Voor het voorjaar 2011 heb ik de intentie om de boom weer volledig uit te snoeien en te bedraden. Er komt dan weer meer licht in de boom die voor de groei gaat zorgen die ik nodig heb om de boom naar een eindstadium te brengen.
Volgend jaar ga ik ook nadenken over een mooie schaal voor de boom. Suggesties dat de boom ook wellicht goed uitkomt op een slab neem ik in mijn overweging mee. Mocht ik (nog) geen pot hebben of geen beslissing hebben genomen dan zal ik de boom in elk geval verpotten. Hierbij kan de boom dan weer iets hoger in de schaal teruggeplaatst worden zodat er meer van het vlot zichtbaar wordt. Doordat de (dode) wortelpartij dan beter toegankelijk zal zijn kan ook het werk aan het dode hout voortgezet worden.
2011
De taxus is begin 2011 goed opgestart. De boom heeft geen bemesting gekregen en dat is merkbaar aan de kortere groei van de nieuwe uitloop. De groei is desondanks uitbundig. Het is nu juli en tijd om meer licht en ruimte in de boom te maken. Hierdoor zal de boom knop gaan zetten voor een tweede uitloop. Door te snoeien zal hij dit ook ver terug op dikkere takken doen. Afhankelijk van het seizoen zal de boom vervolgens aan het eind van het seizoen weer knop zetten. Door dit nu te doen hebben we maximaal gebruik gemaakt van het seizoen en de groeikracht van de boom.
Op deze foto’s is goed te zien dat de outline van de boom is bereikt. De takken die nodig zijn hebben zich flink gelengd. Het is nu tijd om de boom te snoeien, te bedraden, en opnieuw op hoofdlijnen uit te vormen. Het heeft weinig zin om de boom tot in detail te bedraden.
Toegegeven dat dit een mooi plaatje zal opleveren maar het is niet nodig om de boom te hard aan te pakken. De eind twijgen zijn te slap om uit zich zelf te blijven staan. Daarom bedraad ik de tertiaire vertakking. Meest van de primaire en secundaire vertakking staat op hun plaats door eerdere vormingen. Het is nu tijd om teriaire vertakking te vormen en te zorgen dat deze fixeert. De volgende stap is verfijning.
2013
Met behulp van een vriend is de boom bedraad. Vervolgens is de boom op hoofdlijnen uitgevormd. Dat betekent niet dat de boom er al is. Sommige takken en twijgen zullen nog verdwijnen. Voor nu zijn ze nog nodig voor verdikking en uitloop. De rechterstam is volledig geintregreerd. De linkerstam is er nog niet helemaal. De linkerstam heeft nog een duidelijke top nodig. Om dit te bereiken is er een tak omhoog gezet. Door deze tak boven de hoofdboom uit te laten groeien zal hij meer energie en groeikracht van de boom krijgen. Ook een taxus is top dominant. Hierdoor zal de top van deze derde stam snel verdikken.
De komende maanden zal de boom knoppen gaan zetten. Mijn verwachting is dat dit er wel een aantal zullen zijn. Ook zal ik nog naalden plukken en de uitgelopen knoppen nijpen. Door dit nijpen zal de tweede uitloop toenemen en langer duren. In het voorjaar zal er een selectie plaats vinden van de nieuwe knoppen. Hierdoor wordt de groeikracht verdeelt. De nieuwe groei zal vanaf nu continu genepen worden. De groei die ik vanaf nu wil zien is korte en gedrongen groei. Hierdoor wordt het mogelijk om plateaus en beter afgebakende negatieve ruimten te creëren. Het bemestingsprogramma van de boom wordt daarop aangepast. Minder N. , meer P. en K. Ook zal de boom in het voorjaar gepast water krijgen.
Pot of Slab?
Over de pot, of slab, heb ik intussen nagedacht. Ik denk dat een slab erg goed zou staan. Echter is het voor de verzorging, niet praktisch. Op een slab zal de boom wel meer zorg vragen, door zijn formaat vraagt de boom nogal wat water. Op een slab is er minder grond waardoor er vaker gewaterd moet worden.
Oktober 2013 en de boom ziet er goed uit. De groei was goed. De taxus is geplukt om meer knopvorming te forceren. In de top is de verfijning al duidelijk zichtbaar. Deze korte gedrongen groei wil ik graag overal hebben. De top aan de linkerkant is boven de andere toppen uitgegroeid. Volgend jaar mag deze vrij groeien om te verdikken.
Het wordt steeds duidelijker dat de boom op een slab het best tot zijn recht zal komen. Ik zal met een aantal potters gaan overleggen hoe zij dat zien. En of zij een slab kunnen maken die me past.
Wordt vervolgd.
