Licht of donker, nat of droog en bijvoorbeeld de aanwezigheid van kooldioxide of zuurstof zijn zulke omstandigheden. De sluitcellen halen dan het Kalium naar binnen vanuit de omliggende cellen. De osmotische waarde van de sluitcel wordt hoger en hierdoor trekt hij omringend vocht de cel binnen. Zo wordt de sluitcel groter en krijgt een hogere spanning. Het huidmondje wordt nu groter. Dit is belangrijk want zo regelt de boom zijn verdamping, maar ook de inname van kooldioxide, En kooldioxide is weer belangrijk voor een goede fotosynthese.
In het Xyleem, Xyleem zorgt voor het transport van water en daarin opgeloste stoffen van de wortels naar de bladeren, zorgt het voor de verhoging van de osmosedruk. Hierdoor kunnen er elementen en voedingstoffen die door de wortels zijn verzameld naar het blad gebracht worden. Ook is kalium noodzakelijk voor de worteldruk.
De suikers die door middel van fotosynthese in de bladeren geproduceerd worden, worden elders opgeslagen of gebruikt. Ze reizen via het floëem, het transportsysteem van de boom wat omgekeerd loopt aan het xyleem. Kalium zorgt ervoor dat deze goed worden ingeladen in floëem. Ook bij het transport van stikstof is kalium cruciaal. Kalium is dus erg belangrijk voor de groei en gezondheid van onze bomen. En een goed gezonde boom is beter bestand tegen ziektes en plagen.
Doordat Kalium suikers en andere elementen als reserve energie in de cellen van de bast en wortels opslaat is de boom ook beter bestand tegen vorst. In de herfst, wanneer de boom de laatste belangrijke suikers en elementen uit de bladeren of naalden terug haalt, is voldoende Kalium een must. In de volle grond is er, normaal gesproken, voldoende Kalium aanwezig.

Hoewel het niet zo vaak voorkomt kan er een Kalium gebrek ontstaan. Kalium is zeer mobiel in een boom Als er een tekort ontstaat, zorgt de boom er zelf voor dat de plekken waar Kaliumhet hardst nodig is, voorzien worden. Een gebrek is te zien aan afgestorven bladranden bij oudere bladeren. Daar is het kalium dan weggehaald, waardoor de vochthuishouding niet goed meer functioneert. Bij een absoluut gebrek houdt alles op: fotosynthese, suiker transport, energievoorziening en vochthuishouding. Bij een volledig gebrek is de boom binnen de kortste tijd dood.
Bonsai en Kalium
Bij bonsai, met een beperkte opslagruimte in de pot, zijn wij als bonsaiïsten degene die moeten voorzien in alle elementen die de boom nodig heeft. In een goede samengestelde organische mest is in het groeiseizoen Kalium in een juist evenwicht voldoende op voorraad. Maar in het najaar wil je er graag zeker van zijn dat de boom de beschikking heeft over voldoende Kalium. Juist omdat het transport om de boom te beschermen tegen winterse omstandigheden dan toeneemt.
Om er voor te zorgen dat er voldoende Kalium voor handen is voor je boom kan je aan het einde van het groeiseizoen gaan mesten met een goede PK mest. In deze mest zit geen stikstof maar enkel Fosfor en Kalium. Hierdoor weet je zeker dat de boom voldoende Kalium kan opnemen.
Ik vergelijk Kalium wel eens met de Nederlandse Spoorwegen. De rails ligt er maar als er niet voldoende treinen rijden blijven er reizigers achter op het station. En die reizigers komen dan niet op tijd aan op hun bestemming.