De knoppen en bladeren aan een bonsai horen in verhouding te zijn met de boom. Deze knoppen zijn veelal te zien in het najaar en/of in het voorjaar voordat deze zijn uitgelopen. Ze horen er (voor de meeste soorten) fris en veelal groen uit te zien. Verdroogde of beschadigde misvormde knoppen wijzen vaak op een probleem van de boom. Dit zal de gezondheid van de boom vaak ernstig beïnvloeden.
De knoppen moeten meestal zo dicht als mogelijk bij elkaar zitten. Lange stukken stengel tussen de knoppen zijn niet gewenst. Zeker niet naar mate de vertakking in een verder gevorderd stadium is. De ruimte tussen de knoppen op een tak noemt men internodiën. Deze internodiën horen zo kort als mogelijk te zijn. Te grote internodiën worden meestal veroorzaakt door te weinig licht en/of een tekort cq. overdaad aan bemesting. Ook een te ruime watergift tijdens het opstarten van de boom of tijdens de tweede groeispurt in de zomer kan hiervan een oorzaak zijn.
Ook de bladeren van een bonsai horen in verhouding te zijn met de boom en zijn grootte. Dit kan ook soort specifiek zijn. Een kastanjeblad zal niet zo snel het formaat van een lonicera kunnen evenaren. De bladeren horen een gezonde kleur te hebben. Voor de meeste soorten zal dit een frisse groentint zijn. Natuurlijk horen de bladeren niet slap te zijn en zijn ze voorzien van een stevige nerf. Verkleuringen van het blad in het groeiseizoen kunnen wijzen op problemen met de boom. Althans als ze niet soort specifiek zijn. Uiteraard kan het bij groenblijvende soorten zijn dat het blad een winterkleur laat zien. Buxus of taxus kan een rode kleur laten zien in de winter.
De bladrand dient gaaf te zijn, onregelmatigheden geven vaak een probleem of slechte gezonddeid aan. Het blad mag niet krullen of aangetast zijn. Verdroogde randjes van het blad zijn vaak een oorzaak van ongedierte of een verkeerde behandeling van de boom. Ook gele plekken, zwarte spikkels of gaatjes in de bladeren wijzen op problemen. De bladeren horen al naar gelang de soort regelmatig aan de takken te ontspringen.
Vaak zien we boven in de boom groter blad dan op lager gelegen takken. Dit verdient geen schoonheidsprijs, liever zien we dit andersom.
Veel boomsoorten zijn topdominant. Dit betekent dat de boom bovenin harder groeit dan op lager gelegen takken. Hij zal proberen om zo snel als mogelijk hoger te worden. Hoger betekent immers meer licht, meer licht is meer assimilatie en betekent dat de boom in staat is om meer voeding terug te leveren en dat betekent weer meer groei. Deze topdominantie zullen we verderop uitgebreider bespreken, dit is namelijk een proces wat wij uitstekend kunnen gebruiken om de boom te manipuleren. Bij het beoordelen van een bonsai moet u weten dat het erg belangrijk is dat de onderste takken van een boom er niet verschraald uitzien. De boom hoort in balans te zijn. Dit betekent dat ook de onderste takken ruim in het blad horen te zitten.